NOWELIZACJA USTAWY O PRAWACH KONSUMENTA OD 1 STYCZNIA 2023. Brak zgodności towarów z umową, rękojmia konsumencka, nowe zasady odpowiedzialności przedsiębiorcy w stosunku do konsumenta za brak zgodności towaru z umową. ZMIANY RĘKOJMI 2023.
lip 312023
Nowe przepisy dotyczące rękojmi – zmiany i konsekwencje dla sprzedawców -przedsiębiorców i konsumentów
W związku z koniecznością implementacji prawa europejskiego polski ustawodawca uchwalił ustawę z dnia 4 listopada 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta, ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy – Prawo prywatne międzynarodowe, która wprowadziła szereg zmian w dotychczasowych przepisach dotyczących rękojmi. Dotyczy to m.in. umów sprzedaży między przedsiębiorcą a konsumentem. Mocą w/w ustawy do szeregu umów zawartych między przedsiębiorcą jako sprzedającym a konsumentem nie stosuje się już przepisów o rękojmi z kodeksu cywilnego. Ustawa weszła w życie 1 stycznia 2023 r., a jej największą zmianą było „przeniesienie” przepisów dotyczących rękojmi w sprzedaży między przedsiębiorcą a konsumentem z kodeksu cywilnego (z działu dotyczącego rękojmi) do ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta. Wobec tego do umów zawartych po 1 stycznia 2023 r. między przedsiębiorcą jako sprzedającym a konsumentem mają zastosowanie nowe regulacje, które obecnie ustawodawca nie nazywa rękojmią a posługuje się pojęciem braku zgodności towaru z umową. Zatem do umów zawartych po 1 stycznia 2023 r. w razie braku zgodności towaru z umową konsumentowi przysługują uprawnienia określone w w/w ustawie o prawach konsumenta. Towar to zaś rzecz ruchoma, a także woda, gaz i energia elektryczna, w przypadku gdy są oferowane do sprzedaży w określonej objętości lub ilości.
Nowe regulacje, brak zgodności towaru z umową – co to oznacza dla konsumentów i jakie prawa im przysługują?
Zatem najistotniejsza zmiana polega na tym, że z mocy art. 43 a ustawy o prawach konsumenta (rozdział 5a):
1. W razie braku zgodności towaru z umową konsumentowi przysługują uprawnienia określone w niniejszym rozdziale. Do umów zobowiązujących do przeniesienia własności towaru na konsumenta, w tym w szczególności umów sprzedaży, umów dostawy oraz umów o dzieło będące towarem, nie stosuje się przepisów księgi trzeciej tytułu XI działu II ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 i 2337).
2. Przepisów niniejszego rozdziału nie stosuje się do towaru, który służy wyłącznie jako nośnik treści cyfrowej.
W porównaniu do przepisów kodeksu cywilnego nowe regulacje posługują się więc pojęciem „towaru” zamiast „rzeczy” (przy czym definicję towaru podano wyżej), a także pojęciem „braku zgodności towaru z umową”, a nie „wadą”, nie posługują się też pojęciem „rękojmia”.
Zgodność towaru z umową a niezgodność rzeczy z umową.
Zgodnie z Art. 556 ze zn. 1. § 1. Kodeksu cywilnego wada polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. Natomiast w ustawie o prawach konsumenta ustawodawca posłużył się pojęciem „zgodność towaru z umową” i wskazał, kiedy to ma miejsce:
art. 43b. Ustawy o prawach konsumenta
1. Towar jest zgodny z umową, jeżeli zgodne z umową pozostają w szczególności jego:
1) opis, rodzaj, ilość, jakość, kompletność i funkcjonalność, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi - również kompatybilność, interoperacyjność i dostępność aktualizacji;
2) przydatność do szczególnego celu, do którego jest potrzebny konsumentowi, o którym konsument powiadomił przedsiębiorcę najpóźniej w chwili zawarcia umowy i który przedsiębiorca zaakceptował.
2. Ponadto towar, aby został uznany za zgodny z umową, musi:
1) nadawać się do celów, do których zazwyczaj używa się towaru tego rodzaju, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa, norm technicznych lub dobrych praktyk;
2) występować w takiej ilości i mieć takie cechy, w tym trwałość i bezpieczeństwo, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi - również funkcjonalność i kompatybilność, jakie są typowe dla towaru tego rodzaju i których konsument może rozsądnie oczekiwać, biorąc pod uwagę charakter towaru oraz publiczne zapewnienie złożone przez przedsiębiorcę, jego poprzedników prawnych lub osoby działające w ich imieniu, w szczególności w reklamie lub na etykiecie, chyba że przedsiębiorca wykaże, że:
a) nie wiedział o danym publicznym zapewnieniu i oceniając rozsądnie, nie mógł o nim wiedzieć,
b) przed zawarciem umowy publiczne zapewnienie zostało sprostowane z zachowaniem warunków i formy, w jakich publiczne zapewnienie zostało złożone, lub w porównywalny sposób,
c) publiczne zapewnienie nie miało wpływu na decyzję konsumenta o zawarciu umowy;
3) być dostarczany z opakowaniem, akcesoriami i instrukcjami, których dostarczenia konsument może rozsądnie oczekiwać;
4) być takiej samej jakości jak próbka lub wzór, które przedsiębiorca udostępnił konsumentowi przed zawarciem umowy, i odpowiadać opisowi takiej próbki lub takiego wzoru.
3. Do towarów z elementami cyfrowymi przepisy art. 43k ust. 3 i 4 oraz art. 43l ust. 4 stosuje się odpowiednio.
4. Przedsiębiorca nie ponosi odpowiedzialności za brak zgodności towaru z umową w zakresie, o którym mowa w ust. 2 lub 3, jeżeli konsument, najpóźniej w chwili zawarcia umowy, został wyraźnie poinformowany, że konkretna cecha towaru odbiega od wymogów zgodności z umową określonych w ust. 2 lub 3, oraz wyraźnie i odrębnie zaakceptował brak konkretnej cechy towaru.
5. Przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za brak zgodności towaru z umową wynikający z niewłaściwego zamontowania towaru, jeżeli:
1) zostało ono przeprowadzone przez przedsiębiorcę lub na jego odpowiedzialność;
2) niewłaściwe zamontowanie przeprowadzone przez konsumenta wynikało z błędów w instrukcji dostarczonej przez przedsiębiorcę lub osobę trzecią, o której mowa w art. 6 ust. 2.
Zatem do sprzedaży konsumenckiej wprowadzono szeroki katalog cech, które musi spełniać towar, aby był zgodny z umową, ochrona przysługująca konsumentowi jest więc pełniejsza niż w kc.
UPRAWNIENIA Z RĘKOJMI i Z TYTUŁU BRAKU ZGODNOŚCI TOWARU Z UMOWĄ
Kolejną ważną zmianą jest zmiana uprawnień, jakie przysługują konsumentowi w przypadku braku zgodności towaru z umową. Inaczej niż w kodeksie cywilnym uregulowano hierarchię i kolejność wyboru tych uprawnień, i tak:
Art. 43d. Ustawy o prawach konsumenta
1. Jeżeli towar jest niezgodny z umową, konsument może żądać jego naprawy lub wymiany.
2. Przedsiębiorca może dokonać wymiany, gdy konsument żąda naprawy, lub przedsiębiorca może dokonać naprawy, gdy konsument żąda wymiany, jeżeli doprowadzenie do zgodności towaru z umową w sposób wybrany przez konsumenta jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów dla przedsiębiorcy. Jeżeli naprawa i wymiana są niemożliwe lub wymagałyby nadmiernych kosztów dla przedsiębiorcy, może on odmówić doprowadzenia towaru do zgodności z umową.
3. Przy ocenie nadmierności kosztów dla przedsiębiorcy uwzględnia się wszelkie okoliczności sprawy, w szczególności znaczenie braku zgodności towaru z umową, wartość towaru zgodnego z umową oraz nadmierne niedogodności dla konsumenta powstałe wskutek zmiany sposobu doprowadzenia towaru do zgodności z umową.
4. Przedsiębiorca dokonuje naprawy lub wymiany w rozsądnym czasie od chwili, w której przedsiębiorca został poinformowany przez konsumenta o braku zgodności z umową, i bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta, uwzględniając specyfikę towaru oraz cel, w jakim konsument go nabył. Koszty naprawy lub wymiany, w tym w szczególności koszty opłat pocztowych, przewozu, robocizny i materiałów, ponosi przedsiębiorca.
5. Konsument udostępnia przedsiębiorcy towar podlegający naprawie lub wymianie. Przedsiębiorca odbiera od konsumenta towar na swój koszt.
6. Jeżeli towar został zamontowany przed ujawnieniem się braku zgodności towaru z umową, przedsiębiorca demontuje towar oraz montuje go ponownie po dokonaniu naprawy lub wymiany albo zleca wykonanie tych czynności na swój koszt.
7. Konsument nie jest zobowiązany do zapłaty za zwykłe korzystanie z towaru, który następnie został wymieniony.
Art. 43e.
1. Jeżeli towar jest niezgodny z umową, konsument może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, gdy:
1) przedsiębiorca odmówił doprowadzenia towaru do zgodności z umową zgodnie z art. 43d ust. 2;
2) przedsiębiorca nie doprowadził towaru do zgodności z umową zgodnie z art. 43d ust. 4-6;
3) brak zgodności towaru z umową występuje nadal, mimo że przedsiębiorca próbował doprowadzić towar do zgodności z umową;
4) brak zgodności towaru z umową jest na tyle istotny, że uzasadnia obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy bez uprzedniego skorzystania ze środków ochrony określonych w art. 43d;
5) z oświadczenia przedsiębiorcy lub okoliczności wyraźnie wynika, że nie doprowadzi on towaru do zgodności z umową w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta.
2. Obniżona cena musi pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość towaru niezgodnego z umową pozostaje do wartości towaru zgodnego z umową.
3. Przedsiębiorca zwraca konsumentowi kwoty należne wskutek skorzystania z prawa obniżenia ceny niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o obniżeniu ceny.
4. Konsument nie może odstąpić od umowy, jeżeli brak zgodności towaru z umową jest nieistotny. Domniemywa się, że brak zgodności towaru z umową jest istotny.
5. Jeżeli brak zgodności z umową dotyczy jedynie niektórych towarów dostarczonych na podstawie umowy konsument może odstąpić od umowy jedynie w odniesieniu do tych towarów, a także w odniesieniu do innych towarów nabytych przez konsumenta wraz z towarami niezgodnymi z umową, jeżeli nie można rozsądnie oczekiwać, aby konsument zgodził się zatrzymać wyłącznie towary zgodne z umową.
6. W razie odstąpienia od umowy konsument niezwłocznie zwraca towar przedsiębiorcy na jego koszt. Przedsiębiorca zwraca konsumentowi cenę niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania towaru lub dowodu jego odesłania.
7. Przedsiębiorca dokonuje zwrotu ceny przy użyciu takiego samego sposobu zapłaty, jakiego użył konsument, chyba że konsument wyraźnie zgodził się na inny sposób zwrotu, który nie wiąże się dla niego z żadnymi kosztami.
Zatem ustawodawca w pierwszej kolejności zasadniczo wprowadził uprawnienie do naprawy lub wymiany towaru, a dopiero w dalszej kolejności do obniżenia ceny lub odstąpienia (choć i tu jest możliwość od razu skorzystać z dalej posuniętych uprawnień - brak zgodności towaru z umową jest na tyle istotny, że uzasadnia obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy bez uprzedniego skorzystania ze środków ochrony określonych w art. 43d.
Zmianą jest też wprowadzenie domniemania istotności braku zgodności z umową.
Szukasz adwokata w Katowicach, który specjalizuje się w sprawach wad samochodów, wad towarów, rzeczy, niezgodności towaru z umową czy rękojmi? Skontaktuj się z naszą kancelarią, a prawnicy ds. wad pomogą Ci uzyskać pomoc prawną w związku z niezgodnością towaru z umową.
Adwokat Katowice - Adwokat Łukasz Witański - strona główna kancelaria adwokacka Katowice
Kancelaria Adwokacka Adwokata Łukasza Witańskiego z Katowic, świadczy pomoc prawną również na odległość na terenie całej Polski, w razie pytań zapraszam do kontaktu.
Kontakt: Kancelaria Adwokacka w Katowicach, ul. Jagiellońska 24/2. Tel. 535 208 404.
